POCSO (Protection of Children from Sexual Offences) कायदा भारत सरकारने 2012 मध्ये लागू केला. हा कायदा मुलांच्या लैंगिक शोषणाविरुद्ध त्यांचे संरक्षण करण्यासाठी बनविण्यात आलेला आहे. याचा उद्देश मुलांचे शारीरिक, मानसिक आणि लैंगिक शोषण रोखणे आहे.

POCSO कायद्याची मुख्य उद्दिष्टे :

वाहतुकीचे नियम सर्व वाहनधारकांच्या सुरक्षेसाठी बनवले आहेत हे नियम पाळल्याने आपण स्वतःला आणि इतरांना अपघातापासून वाचवू शकतो

जेव्हा प्रत्येक जण वाहतूक नियमाचे पालन करतो तेव्हा रस्त्यावरील वाहतूक अधिक सुरळीतपणे चालते. यामुळे कोडी कमी होते, प्रवासाचा वेळ कमी होतो आणि सर्वांना सुरक्षित प्रवासाचा अनुभव घेता

वाहतूक नियमांचे पालन करणे म्हणजेच, वेगमर्यादा पाळणे आणि विनाकारण वाहन सुरू न ठेवणे यामुळे इंधनाची बचत होते, प्रदूषण कमी होऊन पर्यावरणाचे रक्षण होते

जेव्हा प्रत्येक जण वाहतूक नियमांचे पालन करतो, तेव्हा शिस्त आणि जबाबदारीचे भान सर्वांनाच येते. यातून सर्वांसाठीच सुरक्षित आणि जवाबदार समाज तयार होतो.

सायबर गुन्हेगार सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर बनावट प्रोफाइल, हॅकिंग लिंक्स आणि लाभाच्या आमिषा द्वारे लोकांची फसवणूक करतात. ते तुमची वैयक्तिक माहिती, पासवर्ड किंवा आर्थिक माहिती चोरी करण्याचा प्रयत्न करतात.

ओळखीच्या नावाने बनावट अकाउंट तयार करून पैसे मागणे किंवा वैयक्तिक माहिती चोरी करण्याचा प्रयत्न करतात.

उदाहरणार्थ आयएएस/ आयपीएस / आर्मी अधिकारी असे प्रोफाइल तयार करतात आणि पैसे मागतात.

अनेक वेळा खोटा संदेश प्राप्त होतो. ज्यामध्ये सांगितलं जातं की तुमच्या खात्यात काही रक्कम जमा करण्यात आली आहे. त्यानंतर त्या व्यक्तीचा फोन येतो आणि तो सांगतो की रक्कम चुकून ट्रान्सफर झाली आहे आणि तो अडचणीत आहे. उदा. हॉस्पिटलमध्ये आहे. म्हणून कृपया ती रक्कम परत ट्रान्सफर करा. अशा परिस्थितीत अनेकदा व्यक्ती फसवणुकीच्या जाळ्यात अडकते आणि फसवणूक करणाऱ्याला तुमच्या बँक खात्यावरील पैसे ट्रान्सफर होतात.

शेअर बाजारात जलद नफा कमावण्याच्या आमिषाने अनेकदा फसवणुकीचे प्रकार होत असतात. बनावट गुंतवणूक तज्ज्ञ, अनधिकृत ट्रेडिंग सल्लागार आणि फसवे प्लॅटफॉर्म लोकांना मोठ्या परताव्याचे आश्वासन देऊन त्यांची फसवणूक करतात.

टास्क फसवणूक म्हणजे फोनवरील कॉलर्स आपल्याला विविध कामे करायला सांगतात आणि त्या बदल्यात पैसे देण्याचे आश्वासन देतात. सुरुवातीला कॉलर खूप आकर्षक ऑफर देतात. परंतु काही वेळातच ते विविध कारणांसाठी पैसे मागू लागतात. आपल्याला विश्वासात घेतल्यावर कॉलर्स मोठ्या प्रमाणात पैसे मागण्यासाठी फसवतात. अशा प्रकारे आपण अनेक वेळा आपले पैसे गमावतो आणि आपली फसवणूक झाली हे आपल्याला समजतही नाही.

URL खात्रीशीर असल्याची तपासणी करा, ज्यामुळे तुमचा डेटा चोरीपासून वाचवता येईल.

उदाहरणार्थ : https://www.bank.com अशा प्रकारच्या कोणत्याही वेबसाइट वर जाण्याआधी https असेल तरच संबंधित वेबसाइट वर क्लिक करा.

इंटरनेटवरील फसव्या जाहिरातींपासून जागरूक राहा. ज्यामुळे तुमची वैयक्तिक माहिती आणि पैसे धोक्यात येऊ शकतात.

उदाहरणार्थ : आपण ५०% सवलत मिळवली आहे. अशी आकर्षक जाहिरात फसव्या ऑफरच्या रूपात असू शकते

सुरक्षित पेमेंट म्हणजे एनक्रिप्टेड आणि संरक्षित आर्थिक व्यवहार, जे फसवणूक आणि अनधिकृत लॉगिनपासून संरक्षण देतात.

उदाहरणार्थ : Google Pay, PhonePe, आणि PayPal सारख्या सेवा सुरक्षित पेमेंट करतात. जेथे व्यवहार एन्क्रिप्टेड असतात आणि OTP किंवा UPI पिनद्वारे मंजुरी आवश्यक असते

बँक खात्यात लॉगिन करण्यासाठी आपला पासवर्ड अवघड, किचकट ठेवा. त्यात अक्षरे व आकड्यांची सरमिसळ करा. त्यात तुमची जन्मतारीख, गाडीचा नंबर किंवा नाव असे काहीही असू नये. असे पासवर्ड सहज तोडता येतात.

विश्वसनीय वायफाय नेटवर्क वापरणे महत्त्वाचे आहे. यामुळे तुमचा डेटा चोरी होणे आणि ऑनलाइन धोके टाळता पेऊ शकतात.

इंटरनेटवरील संशयास्पद लिंकवर क्लिक करण्यापासून सावध रहा. कारण त्यातून तुमच्या मोबाईल किंवा कम्प्युटरमध्ये व्हायरस किंवा मालवेअर येऊ शकते.

मोबाइलवर फक्त विश्वसनीय अँप्सचाच वापर करावा, कारण अनधिकृत अँप्स तुमच्या गोपनीयतेला धोका पोहोचवू शकतात

फसवणूक करणारे अनेकदा जलद पैसे कमावण्याचा, मोठ्या बक्षिसांच्या किंवा विशेष ऑफरच्या भूलथापांना आकर्षक पद्धतीने सादर करतात. अशा योजनांमध्ये कमी गुंतवणुकीत जादा नफा, विनामूल्य गिफ्ट, किंवा खात्यावर थेट पैसे जमा करण्याचे आमिष दाखवले जाते.

परंतु अशा योजना बहुतेक वेळा फसवणुकीच्या असतात.

OTP म्हणजे एक वेळ वापरण्यासाठी दिला जाणारा सुरक्षा कोड, जो बँकिंग व्यवहार, ऑनलाइन खरेदी किंवा खाते लॉगिनसाठी आवश्यक असतो. हा कोड फक्त तुम्हीच वापरावा आणि कोणासोबतही शेअर करू नये. फसवणूक करणारे बनावट कॉल, मेसेज किंवा ईमेलद्वारे तुमच्याकडून ओटीपी घेण्याचा प्रयत्न करू शकतात.

फसवणूक करणारे आकर्षक ऑफर्स, बक्षिसे किंवा गरजेच्या अँप्सच्या नावाखाली बनावट APK लिंक पाठवतात. म्हणून, अनोळखी लिंक किंवा APK फाइल डाउनलोड करू नका. असे अँप्स तुमच्या मोबाईलमध्ये व्हायरस, मालवेअर किंवा स्पायवेअर इन्स्टॉल करू शकतात.

बैंक, UPI अँप्स किंवा कोणतीही अधिकृत संस्था कधीही तुमचा पासवर्ड किंवा खाते तपशील विचारत नाही. जर कोणी तुमच्याकडून ही माहिती मागितली तर सावध व्हा आणि त्वरित अशा फसवणुकीची तकार करा. सुरक्षिततेसाठी पासवर्ड नियमितपणे बदलत रहा. सुरक्षेसाठी मोबाइल आणि बँक खात्यावर अलर्ट सुविधा सुरू ठेवा.

सायबर गुन्हेगार स्वतःला पोलीस, सायबर सेल किंवा सरकारी अधिकारी म्हणून ओळख देऊन बनावट कॉल किंवा मेसेजद्वारे तुमच्यावर गुन्हा दाखल झाल्याचे सांगतात. ते तुम्हाला दंड भरायला सांगतात किंवा तुमची वैयक्तिक माहिती, ओटीपी, बँकेचा खाते क्रमांक व इतर तपशील मागतात.